ВГ: Мне заўсёды было цікава: ці ня байкі тое, што расейцы – самыя нахабныя і некультурныя кліенты?
СК: Ты ж ведаеш, зараз па ўсім сьвеце набіраюць папулярнасьць гатэлі з праграмай “no Russians”. І гэта, з аднаго боку, выглядае неяк дзіка, а з другога – варта толькі на тым жа Youtube набраць “рускія ў гатэлі”, як выпадаюць дзясяткі відэазапісаў пра іх нахабства, алькагольны трып і імпэрыялізм… Тут трэба разумець, што большасьць тых, хто робіць антырэкляму расейцам, гэта часта неадукаваныя і простыя мужыкі і бабы, якія сапраўды прыехалі з нейкай глухмені і вось тут, на гішпанскім курорце, раптам адчулі сябе пупамі Зямлі… Я б сказаў, што расейцы наогул нахабныя, але гэта рыса нацыянальнага характару. А з іншага боку – я ведаю шмат рускіх, якія ад пачатку ўжо лічаць сваім братам і сябрам. Але невыноснымі я б назваў не славянскіх рускіх, а рускіх таджыкаў, скажам, тых, хто сам калісьці прыехаў у Расею і раптам адчуў сябе стоадсоткавым расейцам!
І я таксама не магу сказаць, што ўсе беды ад рускіх, бо сустракаў западлістых літоўцаў, неверагодна нахабных італьянцаў, якія глядзелі такім позіркам агіды, што ты ненаўмысна адчуваў сябе ў чымсьці вінаватым.
ВГ: Чаму цябе навучыла ўся гэтая праца ў гатэлях?
СК: Я навучыўся цаніць краіну, ганарыцца ёю, празь мяне прайшлі сотні замежнікаў, якім я параіў таго ці іншага сапраўднага беларускага, распавёў процьму гісторый пра Беларусь, пра традыцыі. Зь некаторымі гасьцямі нават сварыўся, даказваючы сваю рацыю. Першы час я быў зьдзіўлены, наколькі іншаземцы нічога пра нас ня ведаюць, але пакрысе ўсё пачало мяняцца, і гэта дзякуючы беларусам, іх культуры, традыцыям, нават дзякуючы БАТЭ. Калі раней замежнікі казалі: “Краіна з апошнім дыктатарам Эўропы”, то цяпер часьцей ад іх чуеш: “О, у вас футбольны клюб БАТЭ, і бацькі Скарлет Ёхансан зь Менску”.
Таксама мяне мая праца і гатэль дагэтуль вучаць камунікаваць зь людзьмі, якія часта адкрываюцца перада мною як новыя і невядомыя аб’екты, і іх варта дасьледаваць, слухаць, цікавіцца, быць адначасова сумленным і здольным даць параду.
ВГ: Ці карысна літаратару паспрабаваць сябе ў рознай працы?
СК: Я лічу, што гэта залежыць ад самога творцы. Ёсьць процьма прыкладаў, калі пісьменьнік не выяжджаў нікуды, працаваў на адным месцы ўсё жыцьцё, але пісаў неверагодныя раманы, напрыклад Кафка і яго “Амэрыка”. Альбо наадварот: пісаць аб тым, што бачыш на ўласныя вочы, мець непасрэдны кантакт з аб’ектам альбо зьяваю, пра якую хочаш напісаць. Я пішу адразу і як Календа, і як Бацкель. У мяне ёсьць альтэр-эга, які жыве абсалютна іншым жыцьцём, піша раманы і занатоўкі са свайго маёнтка пад Нясьвіжам… І так атрымліваецца, што я стараюся разьвіваць сябе як пісьменьніка, здольнага назіраць і рабіць з гэтага матар’ял, і як пісьменьніка, здольнага прыдумляць з нуля штосьці неверагоднае і захапляльнае. Тут варта цікавіцца ўсім на сьвеце, ня толькі працаваць у розных месцах. І галоўнае – мець свой уласны сьвет і сьветапогляд.
ВГ: Які лёс ты б хацеў для сваёй кнігі?
СК: Нават ня ведаю, я б хацеў, каб гэтую кнігу проста чыталі і каб яна трапіла да людзей, хай некалькіх, якія маглі б пасьля зрабіць для сябе нейкія высновы, і, можа быць, некалькі беларускіх гатэляў пачалі б жыць зусім па-іншаму.
Кантынэнтальны сьняданак
Прысьвячаецца ўсім, хто: выдаткоўвае сваё жыцьцё на карысьць іншых людзей, гатуе для чужынцаў, мые й прасуе чужыя брудныя анучы, засьцілае чужыя ложкі, пыласосіць і мые пакоі для незнаёмцаў, стрыжэ ім валасы, робіць ім масаж, пільнуе людзей у басэйнах і фітнэс-залях, каб ніхто не захлынуўся й не надарваўся, усім, хто робіць жыцьцё ў незнаёмай краіне цікавым і ўтульным
усе героі й падзеі кнігі выдуманыя, любыя супадзеньні выпадковыя
Чырвонае паліто
Чатыры гадзіны ночы. Жонка трасе мяне за плячо й напружана, зь вялікім трапятаньнем, шэпча, што ў нашыя вокны хтосьці грукаецца, я ледзь прачынаюся, скрозь сон думаю, што яна сасьніла нейкі жах. Расплюшчваю вочы й чую – хтосьці насамрэч грукаецца ў нашыя вокны, настойліва, гучна, вусьцішна. Вакол цемра. Я ўсхопліваюся з ложка, скокаю, запальваю сьвятло і наступным рухам бегма да фіранак – рэзка расхінаю.
На мяне глядзіць жанчына ў чырвоным паліто й грукае ў шыбу, вочы чорныя, вусны скрыўленыя. Я ледзь ня страціў прытомнасьць, мая каханая падскочыла, накінула на сябе плед і ўтаропілася круглымі вачыма на прыхадня… Крык, лямант, я адчыняю дзьверы на гаўбец і з жахам і злосьцю крычу. І адначасова вакно, чырвонае паліто, ноч, усё гэтае невялікае інтэр’ернае хоку распадаецца на тысячы аскепкаў, як толькі жанчына скокае з гаўбца.
У нас першы паверх, і мясцовая старая алькагалічка, пагнаная ў шыю са сьвята, вырашыла вярнуцца на яго праз гаўбец, а дамы ў нашым раёне, як і амаль ва ўсіх раёнах горада, падобныя – салатавага колеру… Тут нават цьвярозьнік пераблытаць можа.
Раней да мяне так завітвалі толькі коткі, але розьніца адчувальная: мяккая хада коткі, вуркатаньне, а тут – старая баба ў чырвоным паліто сярод ночы.
Наш двор – Стамбул Котак. Іх тут каля дваццаці пад пад’ездам, і кожная адрозная па колерах, па характары: тэмпэрамэнтныя й у яблыкі, лагодныя і белыя, яскравыя й пэгія, рахманыя і блакітна-шэрыя, ганарлівыя, свавольныя, брудныя, лахматыя, пухнатыя, вялікія тыгровыя, маленькія і пантэрныя, гнуткія й салодкія, фанабэрыстыя й пабітыя жыцьцём. Коткі жывуць пад машынамі і на машынах, пад каруселямі і на дахах дзіцячых домікаў, у падвалах і ў пад’ездах, на сьметніцы й на клюмбах, яны гуляюцца й мяўкаюць, б’юцца й забаўляюцца, заляцаюцца й грэюцца на сонцы, мерзнуць пад кватэрамі й хаваюцца на чужых гаўбцах ад дажджоў і сьнегу, нябачна трапляюць у чужыя кватэры й гайдаюцца на фортках як каскадзёры. Котак у нашым двары ўсе ведаюць, бачаць, любяць, кормяць і песьцяць, жывецца ім тут, як у цэнтры турэцкай сталіцы, – прывольна.
Пасьля чатырох ночы я так і не заснуў, праляжаў пры сьвятле з кнігаю, бессэнсоўна перагортваючы старонкі… Пакуль не надышоў час зьбірацца на працу ў гатэль.
